مبانی نظری مدیریت بحران، بحران (فصل دوم تحقیق)

نوع فایل:wordوقابل ویرایش

 

 

- تعریف بحران :

بحران از ریشه یونانی در معنای جوركردن، قضاوت، لحظه حساس و مشاجره گرفته شده است. بحران به معنای تغییر ناگهانی است كه در جریان یك بیماری پدید می‌آید و صفت ویژه آن معمولاً بروز حوادث و وخامت است. در معنای مجازی، شرایط و اوضاع یا دورانی خطرناك و فاقد اطمینان را می‌رساند. بحران، حالت و فرایندی است كه با آن تعادل ناپدید می‌شود و از انتقالی نسبتاً اجتناب ناپذیر به سوی شرایط و اوضاعی دیگر خبر می‌دهد(لاوروس، 2003: 386).

...........................

- ویژگی­های بحران :

بحران ها دارای ویژگیهای زیر می‌باشند(کومبز، 2007):

1- بحران عموماً غیر قابل پیش بینی است ( یعنی نمی‌توان پیش بینی كرد كه كی و در كجا اتفاق می‌افتد)

2- بحران ها آثار مخربی دارند و مردمی‌كه تا قبل از بحران نیازمند كمك نبودند به محض وقوع بحران نیازمند كمك می‌شوند.

..................

- مراحل یك بحران :

هر بحران دارای مراحلی بشرح زیر می­باشد(میرزایی، 1391):

احساس خطر نمودن مانند رانندگی نمودن – كار در كارخانه و دستگاههای پر خطركه ممكن است برای هر یك از افراد سازمان و یا برای هر سازمان اتفاق بیفتد  از طرفی تغییر عقاید بسیار سخت تغییر پیدا می نماید لذا درك خطرات  در مواقعی دشوار است لذا كارهایی كه سود و زیان آگاهانه وغیر آگاهانه دارند همانند  ایمنی غذا  و سلامتی در محیط استفاده از مواد شیمیایی منبع اطلاعات مواد مصرف كننده­ای كه ایجاد گیجی می نماید و مسایل زیستمحیطی از مواردی هستند كه ایجاد بحران می نمایند همچنین هیجان از بین عوامل تغییر بحران بسیار قوی است كه شامل  هیجانات عمومی – هیجانات حقوقی – رسانه های گروهی – فرمولهای سیاسی می­باشند.

................

- انواع بحران :

بحرانها انواع مختلفی دارند، از نظر اهمیت، بحرانها را می­توان به صورت زیر طبقه­بندی نمود(رمضانی، 1389):

.......................

- تعریف بحران سازمانی :

مفهوم بحران می­تواند به معنای انحراف از وضعیت تعادل عمومی رابطه سازمان بامحیط یا تعریفی از خصوصیت محیطی باشد که سازمان مجبور است به صورت مستمر از آناگاهی داشته باشد. در هر یک از این دو نگرش، انجام مسائل بحران در یک دیدگاه مدیریتاستراتژیک به بهترین وجه قابل درک است(بوث، 1993: 64).

.............

انواع بحران سازمانی :

برای اینکه بتوان بحرانها را شناسایی و تفکیک کرد بهتر استکه آنها را دسته­بندی کرده و مبناهایی را برای تفکیک آنها در نظر گرفت.

الف ـ طبقه­بندی بحرانها از لحاظ ناگهانی بودن یا تدریجی بودن آنها:

بعضی از بحرانها بهصورت ناگهانی و یک دفعه بهوجود می­آیند و اثرات ناگهانی بر محیط درونی و بیرونی سازمان می­گذارند. به این بحرانها، بحرانهای ناگهانی می­گویند.

.....................

ب ـ طبقه­بندی بحران از دیدگاه «پارسونز»:

............

ج ـ طبقه­بندی بحرانها از دیدگاه «میتراف»:

...............

د) طبقه بندی بحران ها با توجه چگونگی بوجود آمدن آنها :

.................

- مدیریت بحران :

...................

چرخه مدیریت بحران  :

.................

- نظریه های مدیریت بحران :

هیچ الگوی واحدی که بتواند تحقیق در خصوص موضوع مدیریت بحران را راهنمایی کند وجود ندارد محققان تمایلدارند هر کدام بر یک عنصر خاص از اجزای فرایند مدیریت بحران تمرکز کنند، میتراف و همکاران25 ،  (1987) بر حسابرسی بحران، نلسون ـ هارچلر26 (1986) بر تیم‌های مدیریت بحران، ترویت و کلی 27(1989) بر برنامه‌های مدیریت بحران، ریلی 28(1987) بر آمادگی درمقابل بحران، اشریدر 29 (1990) بر یادگیری از وقایع ناگوار، پاوچانت و میتراف30(1992)بر فعالیتهایی لازم برای آمادگی در مقابل بحران و نیز عهدنامه سازمانی برای مقابله با بحرانها تمرکز کردند و تحقیقهایی را انجام دادند. در هر صورت باید فرایندی ازمدیریت بحران مطرح شود که همة عناصر فوق را در بر داشته باشد چون هر کدام از آنهاقسمت مهمی‌از مدیریت بحران سازمانی هستند.

................

- نظریه تعادل در مدیریت بحران :

...................

- نظریه مدیریت شناور(جزیره­ای) :

...............

مدل های مدیریت بحران:

الف- مدل بارنت31

بارنت در مدل خود وظایف و عواملی که سازمان را قادر به استفاده مناسب از مدیریت بحران کند را تشریح می­کند(شکل 2-3). در این مدل ابتدا نویسنده چهار عامل را که در مقابل مدیریت بحران وجود دارد را نشان می­دهد(بودرئوکس32، 2006: 8):

..................

- شش گام موثر در مدیریت بحران:

...............

 

- لزوم سیاست گذاری و برنامه ریزی كلان در مدیریت بحران :

..............

مهمترین اقدامات در مواجهه با بحران :

...............