پاورپوینت بینش و عناصر نمادین در معماری اسلامی

بینش نمادین در معماری اسلامی

•مقدمه

•نماد

•عناصر نمادین در معماری اسلامی

•هندسه در معماری اسلامی

•نقش عناصر نمادین در معماری معاصر ایران

•منابع و ماخذ

مقدمه

معماری اسلامی برگرفته از زبان قرآن است و عمق و غنای تمدن اسلام را با بهره‌گیری از روح معنویت نشان می‌دهد. این امر به گونه‌ای است که اعتقاد به توحید و ایمان به تعالیم اسلام به عنوان اندیشه زیبایی‌شناسی دین اسلام در معماری اسلامی تجلی می‌یابد مؤلفه‌های به جا مانده از پیش از ظهور اسلام نشان می‌دهد از زمانی که انسان هنر را شناخت یعنی از هزاران سال پیش به طراحی رنگی از حیواناتی که منقرض شدند به منظور نشان دادن واقعیتها و مهارتهای خود بر روی دیوارها پرداخت . در واقع هنر پیش از زبان و ادبیات در زندگی انسان وسیله‌ای برای برقراری ارتباط او به شمار می‌رفت .

ارتباط معماری با دین اسلام نشانه اعتقاد به توحید، ایمان و عمل به آموزه ها و تعالیم دین اسلام است. اندیشه توحیدی مبنی بر اعتقاد به خدای واحد سبکی بود که در اکثر هنرهای اسلامی به عنوان موضوعی بکر به کار می رفت. معماری اسلامی هنری بود که نه تنها در اماکن دینی چون مساجد مورد استفاده قرار می گرفت، بلکه از آن در مدارس، ضریحها و قصرها و حتی خانه ها و حمامها نیز بهره گرفته می شد.

بنابراین می توان گفت که معماری اسلامی با روح تمدن اسلام تطبیق داشت.هویت معماری اسلامی در همه جهان با وجود تنوعات زبانی و تمدنی یکسان است و این تنوعات از چین تا اقیانوس اطلس با وجود تعددات فرهنگها دیده می شود. اگر چه رومیها و دیگر اقوام نیز دارای معماری بودند، اما معماری اسلامی ویژگی خاص خود را داشت. از دیگر ویژگیهای هنر معماری اسلامی تزئینات است که مسجد النبی به عنوان اولین بنای اسلامی دارای معماری اسلامی دارای این ویژگی بوده است.

نشانه و نماد 

نشانه و نماد  هر دو به زبان مربوطند. در این مفهوم زبان چیزی بیش از زبان لغوی صرف است.  زبانهای مختلفی وجود دارد، چون زبان تصاویر، ریاضی و قوانین، زبان آیینها و رفتارها، زبان موسیقی، زبان نمایش، یا حتی زبان گلها و عطرها ... در همۀ این زبانها معنا و محتوای معنایی به بیان در میآیند. انسانها از طریق انواع زبان های مختلف با هم ارتباط برقرار میکنند. اما ارائۀ تعریف جامع و همه جانبهای از نماد ساده نیست. زیرا این اصطلاح در حوزههای مختلف و از دیدگاههای گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. به زبان ساده میتوان نماد را «یک مفهوم یا نشانه دانست که به عنوان نمایندۀ چگونگیِ امر یا موضوع، حس یا فکر قرار میگیرد. در مفهوم دینی نشانۀ آیینی شماری از معانی غیرعقلانی و روابط را در خود یکی میکند. مثلا نماد صلیب در مسیحیت که هم نشانۀ مسیح مصلوب است و هم نشانۀ عمومی برای باور به مسیحیت. مفهوم نماد برای نشانههای تازه شکلگرفته، مدلها و علائم چون پنج حلقۀ بازی های المپیک هم صادق است. امروزه نماد به عنوان علائم سبکدار در مناسبتهای گوناگون ایجاد میشود و کارکرد آنها در این است که در نگاه ما اطلاعاتی مشخص به طور روشن انتقال دهند»

هر چیز، هر پدیده، و هر تصویری در طبیعت می تواند برای انسان تبدیل به نماد شود. از مادی ترین و ملموس ترین چون سنگ و چوب و برگ و حیوانات گرفته تا دور از دسترس ترین مثل ماه و خورشید و چهار عنصر مثالی. هر آنچه که اثر انسان بر زمین است؛ معماری، نقاشی، و به طور کلی آنچه که آنرا فرهنگ و تمدن می نامیم چیزی نیست جز طبیعت  ناب که توسط انسان وام گرفته شده و دوباره بازنمایی شده است. اینجا انسان درست به سان تبدیل کننده ( کاتالیزور) عمل میکند

برای بازنگری نمادها از ساده ترین آنها، یعنی اشکال بنیادین: دایره، مربع، و مثلث شروع میکنیم. ابتدا میتوانیم خیلی ساده و به طریقهء رمز شکنی (decode) هر یک را معادل یک عنصر بیابیم. دایره= آب، مربع= خاک، مثلث= آتش. بنابراین، همهء مفاهیمی که به این سه عنصر منسوب میشود، به این سه شکل بنیادی نیز قابل تعمیم است.  مثلاً دایره، منبع زندگی و حیات، چرخ هستی است همچون آب که عنصر مرتبط آن و منشاء زندگی است.

•دایره

•مربع

•مثلث