ارتباط فرایند مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان بانک ملت شهر تهران

 

شرایط ناشی از تأثیر مشاغل بر افراد و تغییرات درونی كه آنان را به انحراف از كنش معمولی خود ناچار می كند از علایم شاخص فشار روانی است. بر این اساس، فشار روانی را می توان پاسخ انطباقی به یك موقعیت خارجی كه به انحراف های جسمانی، روان شناختی و یا رفتاری كاركنان سازمان منجر می شود تعریف كرد. در اصل هرگاه كاركنان یك سازمان در پاسخ به یك موقعیت خارجی، انتظارها، خواسته‌های شخصی و وظایف محوله، دچار مشكلات جسمانی، روان شناختی و رفتاری شوند عنوان فشار روانی را به آن اطلاق می كنیم. مشكلات و اختلالات جسمی شامل سیستم خودكار بدن مانند سیستم سمپاتیك و پاراسمپاتیك و تراوش های هورمونی است. فشار روانی باعث اختلال در ریتم قلبی، فشار خون بالا، سوء هاضمه و بیماری‏های مختلفی می شود که این مهم وابسته با عوامل چندی است که باید در مورد آنها شناخت دقیقی داشت.

هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط فرایند مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان بانک ملت شهر تهران بوده است که بدین منظور 356 نفر از کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران به روش نمونه‏گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه ساخته شده بر اساس مقاله پاتریک و همکاران (2009) پاسخ گفتند. در پایان نتایج به دست آمده از پرسشنامه های تحقیق به کمک آزمون رگرسیون خطی دو متغیره مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که فرایندهای مدیریت دانش و ابعاد آن بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (p<0/01) دارد.

کلیدواژه ها: فرایندهای مدیریت دانش، فشار روانی، کارکنان شعب بانک ملت، شهر تهران.

 

فهرست مطالب

چکیده    1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-       مقدمه.. 3

1-2-       بیان مسأله.. 3

1-3-       اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 5

1-4-       اهداف تحقیق.. 6

1-5-       فرضیه های تحقیق.. 7

1-6-       سؤال های تحقیق.. 7

1-7-       مدل تحقیق.. 8

1-8-       جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق.. 8

1-9-       تعاریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق.. 9

1-10-    ساختار تحقیق.. 10

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1-       مقدمه.. 13

بخش اول: مبانی نظری مدیریت دانش.. 14

2-2-       تعریف دانش.. 14

2-3-       انواع دانش‏.. 15

2-4-       اهمیت دانش.. 16

2-5-       مدیریت دانش.. 18

2-6-       تاریخچه مدیریت دانش.. 20

2-7-       اهداف و مزایای مدیریت دانش.. 22

2-8-       اصول مدیریت دانش.. 24

2-9-       مدیریت داده ها، مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش.. 26

2-10-    مدلهای مدیریت دانش.. 27

2-10-1-مدل هیسیگ.. 28

2-10-2-مدل مك الروی.. 28

2-10-3-مدل بوكوویتز و ویلیامز.. 29

2-10-4-مدل پایه های ساختمان دانش.. 31

2-11-    دﻻﻳﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ.. 32

2-12-    عوامل اساسی موفقیت در مدیریت دانش.. 35

بخش دوم- مبانی نظری فشار روانی.. 36

2-13-    واژه كاوی استرس.. 36

2-14-    تعریف استرس.. 39

2-15-    اهمیت و پیامدهای فشار روانی شغلی.. 44

2-16-    افسانه های مربوط به فشار روانی امور اجرایی.. 46

2-17-    انواع مختلف استرس.. 47

2-18-    انواع مشاغل بر حسب استرس.. 51

2-19-    علایم و عوامل فشار روانی شغلی.. 53

2-20-    مدیریت استرس.. 56

بخش سوم- پیشینه تحقیق.. 57

2-21-    پیشینه پژوهش های خارجی.. 57

2-22-    پیشینه پژوهش های داخلی.. 59

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1-       مقدمه.. 63

3-2-       روش شناسی تحقیق.. 63

3-3-       متغیرهای تحقیق.. 64

3-4-       روش و ابزار گرد آوری اطلاعات.. 64

3-5-       جامعهآماری تحقیق.. 64

3-6-       نمونهآماری.. 64

3-7-       روش نمونهگیری.. 65

3-8-       قلمرو تحقیق.. 65

3-9-       ابزار سنجش.. 66

3-10-    بخش سنجش ایجاد دانش.. 67

3-11-    بخش سنجش اکتساب دانش.. 68

3-12-    بخش سنجش ذخیره دانش.. 68

3-13-    بخش سنجش توزیع دانش.. 68

3-14-    بخش سنجش نگهداری دانش.. 69

3-15-    بخش سنجش فشارروانی.. 69

3-16-    اعتبار و روایی  ابزار تحقیق.. 69

3-16-1-روایی پرسشنامه.. 71

3-16-2-پایایی پرسشنامه.. 71

3-17-    روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 72

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-       مقدمه.. 76

4-2-       بخش تحلیل توصیفی تحقیق.. 77

4-2-1- جنسیت.. 77

4-2-2- تأهل.. 78

4-2-3- تحصیلات.. 79

4-2-4- سن.. 80

4-3-       بخش تحلیل استنباطی تحقیق.. 81

4-4-       اولویت بندی ابعاد تأثیرگذار مدیریت دانش بر روی فشار روانی کارکنان   90

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1-       مقدمه.. 92

5-2-       نتایج سؤالات تحقیق.. 92

5-3-       پیشنهادات تحقیق.. 95

5-3-1- پیشنهادات اجرایی.. 95

5-3-2- پیشنهادات پژهشی تحقیقی.. 96

5-4-       محدودیت‏های تحقیق.. 96

پیوست ها.. 98

منابع و مآخذ.. 128

منابع فارسی.. 129

منابع انگلیسی.. 133

چکیده انگلیسی 137

 فهرست جدول ها

جدول 2-1- لیست عوامل اساسی موفقیت در پیادهسازی مدیریت دانش از دیدگاه محققین  35

جدول 2-2- نمونه هایی از عوامل سازمانی ایجاد كننده فشار عصبی  57

جدول 3-1- متغیرهای جمعیت شناختی پرسشنامه.. 66

جدول 3-2 طیف لیكرت.. 67

جدول 3-3- بخش ایجاد دانش. 67

جدول 3-4- بخش اکتساب دانش. 68

جدول 3-5- بخش ذخیره دانش. 68

جدول 3-6- بخش توزیع دانش. 68

جدول 3-7- بخش نگهداری دانش. 69

جدول 3-8- بخش فشار روانی. 69

جدول 3-9- ساختار کلی پرسشنامه و نحوه سنجش فرضیه ها. 70

جدول 3-10- آلفای كرونباخ پرسش‌نامه‌ها. 72

جدول 4-1: توزیع جنسیت. 77

جدول 4-2: توزیع تأهل. 78

جدول 4-3: توزیع تحصیلات. 79

جدول 4-4: توزیع سن. 80

جدول 4-5: آماره های مربوط به آزمون کولموگروف اسمیرنف. 81

جدول 4-6- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر فرایندهای مدیریت دانش بر فشار روانی کارکنان.. 82

جدول 4-7- ضریب رگرسیونیِ فرایندهای مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان  82

جدول 4-8- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر اکتساب دانش بر فشار روانی کارکنان.. 83

جدول 4-9- ضریب رگرسیونیِ اکتساب دانش و فشار روانی کارکنان. 84

جدول 4-10- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر ایجاد دانش بر فشار روانی کارکنان.. 85

جدول 4-11- ضریب رگرسیونیِ ایجاد دانش و فشار روانی کارکنان. 85

جدول 4-12- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر ذخیره کردن دانش بر فشار روانی کارکنان  86

جدول 4-13- ضریب رگرسیونیِ ذخیره کردن دانش و فشار روانی کارکنان  86

جدول 4-14- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر توزیع دانش بر فشار روانی کارکنان  87

جدول 4-15- ضریب رگرسیونیِ توزیع دانش و فشار روانی کارکنان. 88

جدول 4-16- مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی تأثیر نگهداری دانش بر فشار روانی کارکنان  88

جدول 4-17- ضریب رگرسیونیِ نگهداری دانش و فشار روانی کارکنان. 89

جدول 4-18- نتایج مربوط به اولویت بندی ابعاد تأثیرگذار مدیریت دانش بر روی فشار روانی کارکنان. 90

 فهرست شکل ها

شکل 1-1: مدل تحقیق (منبع: مدیریت دانش پاتریک و همکاران (2009)  و مدل تونی و همکاران (2005)). 8

شکل 2-1- مراحل توسعه مدیریت دانش (دالکر، 2005: 14). 22

شکل 2-2- پیوند مدیریت دانش با مدیریت داده ها (امین و همکاران، 2001: 49)  26

شکل 2-3- مدل هیسیگ (2000). 28

شکل 2-4- مدل مک الروی و همکاران (2002). 29

شکل 2-5- مدل بوكوویتز و ویلیامز (1999). 31

 فهرست نمودارها

نمودار 4-1: توزیع جنسیت. 77

نمودار 4-2: توزیع تأهل. 78

نمودار 4-3: توزیع تحصیلات. 79

نمودار 4-4: توزیع سن. 80

نمودار 4-5: تأثیر رگرسیونی متغیر فرایندهای مدیریت دانش بر فشار روانی کارکنان  83

نمودار 4-6: تأثیر رگرسیونی متغیر اکتساب دانش بر فشار روانی کارکنان  84

نمودار 4-7: تأثیر رگرسیونی متغیر ایجاد دانش بر فشار روانی کارکنان  85

نمودار 4-8: تأثیر رگرسیونی متغیر ذخیره کردن دانش بر فشار روانی کارکنان  87

نمودار 4-9: تأثیر رگرسیونی متغیر توزیع دانش بر فشار روانی کارکنان  88

نمودار 4-10: تأثیر رگرسیونی متغیر نگهداری دانش بر فشار روانی کارکنان  89