هویت در کالبد شهری پروژه درس تحلیل فضای شهری

مقاله هویت در کالبد شهری پروژه درس تحلیل فضای شهری در 88 صفحه قابل ویرایش

پیشگفتار

انتقال معماری روز اروپا و آمریکای شمالی به کشورهایی مانند ایران ، تبعات و عوارض ناگواری به همراه داشته است . این تهاجم چنان سریع و گسترده بوده که گویی " تیشه به ریشه خورده است " . هر کس به نوعی و به زبانی ناخشنودی خود را بیان می دارد .در این میان یکی از داغ ترین مباحث رایج بین اهل درد و حرفه ، بحث هویت است . نوشتار حاضر بحران هویت ، گلایه از بی هویتی فضاهای شهری و معماری ، تغییر هویت خویش و اظهار بیمناکی از بستر زندگی حاضر را مورد بررسی قرار می دهد .

این نوشتار می کوشد تا در راستای فوق ، مفهوم هویت را تبیین کرده و عواملی را که موجبات شکل گیری و تثبیت هویت را فراهم می آورند ،و همچنین نقش حافظه های فردی و جمعی در درجه اعتبار هویت و ملاک ها و ارزش های تشخیص هویت را تشریح نماید . در طول تمامی مقاله ، بحث اصلی بر محور ارتباط فضا ، رفتار ، عملکرد و چگونگی ارتباط آنها با مساله هویت فردی و جمعی استوار است .

منظور از هویت ، هویت ساریه وجود مطلق در عرفان ، فلسفه و مذهب به معنای فیض مقدس ، وجود منبسط و نفس رحمانی مطرح شده ، نبوده بلکه در این مقاله مراد از هویت آن قسمت از شیئیت شیء است که به اعتبار تشخیص ، هویت نامیده می شود .

تبیین رابطه فرهنگ و هویت

       واژه فارسی فرهنگ که معادل آن در زبان های اروپایی از نظر هجایی (PHONTIQUE)کمابیش همسانند ، دارای یک اصل و ریشه مشترک در زبان لاتین است ،با لفظ کولتورا (CULTURA) در معنا و مفهوم فرهنگ آمده :" تمامی ارزشهای مادی ، معنوی و مفاهیم سازنده و خلاقی که توسط جامعه در طول تاریخ ایجاد و تولید می شوند ،فرهنگ نام دارد . به طور مشخص می توان از فرهنگ مادی (ماشین آلات ،تجارب در عرصه تولید و سایر ثروت های مادی وغیره...)و فرهنگ معنوی (دستاوردهای عرصه علم ،هنر،ادبیات ،فلسفه،اخلاقیات،تعلیم و تربیت و غیره...)نام برد .فرهنگ یک پدیده تاریخی است که توسعه و گسترش آن در گرو موفقیت در فرماسیون های اجتماعی - اقتصادی است. الهیون و ایده آلیست ها پایه مادی فرهنگ را نفی می کنند ،حال آنکه ماتریالیست ها تولید نعم مادی را پایه و منبع فرهنگ به طور کلی دانسته واز این رو فرهنگ را محصول تلاش و فعالیت توده ها می دانند ."

     موافق تعریف بالا بایستی پیدایی و اشاعه فرهنگ برگرفته و مقتبس از ادیان الهی در گذشته دور را به سبب برخورداری از اصل و منشا غیر توده ای و غیر انسانی آن ،به کلی مجزا و مستثنی دانست . حال آنکه ادیان الهی خود سرچشمه سترگ فرهنگ و منبع فیاض آفرینش های فرهنگی توسط توده ها و پیروانشان به حساب می آیند . به نظر نگارنده ،نفی پایه های مادی فرهنگ هم ،درست به همین علت باید باشد . البته بایستی خاطر نشان نمود که حقیقتا فرهنگ یک پدیده تاریخی است که ماهیتی پویا و سرزنده دارد و از تنوع و گونه گونی بسیاری برخوردار است . این تنوع ناشی از دریافت های متفاوتی است که انسان متعلق به جغرافیای خاص از متن زندگی و اشتغال خاطر خویش ،در طول تاریخ تحلیل و استنتاج نموده و نتیجه آن هم ظهور و پیدایی جهان بینی ها ی گونه گون –الی یومنا هذا –بوده است.

      در مبحث مردم شناسی (ANTHROPOLOGIE) آمده :"فرهنگ عبارت است از راه وروش زندگی در جامعه ،بدون برخورداری از دانش و یا فرهیختگی خاص .فرهنگ در طول تاریخ ،خود به کمک زبان از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و وجه تمایزی است مابین انسان از حیوانات . "

     کلام اخیر چنین افاده می کند که :اولا به سبب بهره مندی از فرهنگ عامیانه می تواند به حیات خود تداوم بخشد ،ثانیا این فرهنگ که لزوما غیر مادی ،غیر جسمی و تا اندازه ای هم مهارتی است ، قادر است از طریق گفتار و بیان ،سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود . ثالثا فرهنگ ویژه انسانهاست و حیوانات به کلی فاقد آنند.

     در آمیختن فرهنگ به معنای انسان باورانه  فرهنگ در معنای مردم شناختی آن ،منشا بسیاری از آشفته گویی های پژوهشگران و مسئولان سیاسی است."

     "هر کشوری ضرورتا فقط یک فرهنگ ندارد ،بسیاری از کشورها و شاید هم بیشتر آنها چند فرهنگی ،چند ملیتی و چند قومی هستند وچندین زبان ، دین و شیوه زندگی دارند . کشور چند فرهنگی می تواند از کثرت گرایی خود بهره های بسیار ببرد ،هر چند با خطر ستیزه های فرهنگی نیز مواجه است . در اینجاست که نقش حکومت ها اهمیت پیدا می کند . البته آنها نمی توانند فرهنگ مردم را تعیین کنند . اما می توانند بر آن تاثیر مثبت و یا منفی بگذارند ."

     "اندیشه های اساسی ممکن است در فرهنگ های گونه گون مشترک باشند و در واقع هم ،چنین است ،زیرا فرهنگ ها تا حدودی ریشه های مشترک دارند و بر اساس تجربیات همسان بشری بنا شده اند و در طول تاریخ از یکدیگر تاثیر پذیرفته اند ."

     اکنون با ترسیم یک چنین دور نمای موجز و متقنی از معنا و مفهوم فرهنگ ،به جاست به وضع فرهنگ در جامعه ی خودمان نظری بیفکنیم و جایگاه امروزمان را در جامعه ی جهانی مشخص کنیم و ببینیم در چه مرتبه ای از مراتب فرهنگ و تمدن بشری ایستاده ایم

فهرست:

پیشگفتار 4

تبیین رابطه فرهنگ و هویت   6

معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها 13

نگرشی به مفهوم هویت   16

حوزه معنایی عام  23

١ – تمایز / تشابه  23

٢ – تداوم / تحول  26

٣ – وحدت / کثرت   28

حوزه معنایی خاص   30

١ – تمایز / تشابه  30

٢ – تداوم / تحول  30

٣ – وحدت / کثرت   31

کالبد  34

حوزه معنایی عام  34

حوزه معنایی خاص    35

هویت کالبدی  37

١ – زمینه گرایی  38

٢ – منطقه گرایی  41

نتیجه گیری  43

فضاهای شهری و هویت فرهنگی  47

چکیده : 47

١ – معانی لغوی واژه فرهنگ : 49

٢ – فرهنگ و هویت فرهنگی : 50

١-٢ – ویژگی های هویت فرهنگی : 54

٢ -٢ – پایه های هویت فرهنگی : 54

٣ – نسبت هویت مکان و هویت فرد : 55

٤ – نسبت فضاهای شهری و هویت فرهنگی : 56

٤ – ١ – ساخت های کالبدی : 57

٤ – ٢ – لگوهای رفتاری – عملکردی : 60

٥ – نتیجه گیری : 62

هویت و این همانی با فضا 64

هویت : 65

فرایند این همانی فرد با فضا : 69

این همانی با فضا : 72

نکته: 79

جمع بندی  81

ماًخذ  87